وجه تسمیه فیروزکوه و قدمت دقیق آن به روشنی معلوم نیست. بسیاری از روایات و نقل قول¬هایی که در این خصوص و حوادث مرتبط با دماوند و فیروزکوه نظیر فریدون و ضحاک شده است، آمیخته به افسانه و اساطیرگونه می¬باشد. یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان می¬نویسد : « فیروزکوه قلعه¬ای است در بلاد طبرستان در نزدیکی دماوند، مشرف به بلده¬ای که موسوم است به دیمه یا ویمه ».
فیرزو کوه در منتهی الیه مشرق استان تهران (120 کیلومتری) و بر سر راه تهران به مازندران قرار گرفته و انتهای شرقی آن به گدوک فیروزکوه ختم می¬شود که مرز استان تهران و مازندران می¬باشد. ناحیه¬ی فیروزکوه در دامنه¬ی جنوبی ارتفاعات سلسله جبال البرز و در میان رشته کوه¬های مختلف آن که گاهی از یکدیگر فاصله چند کیلومتری می¬گیرند، واقع شده است.
وجود دشت¬های سرسبز و خوش آب و هوای کوچک و بزرگ در لابلای رشته کوه¬های اطراف فیروزکوه که هر کدام دارای چشمه¬های پرآب و گاه رودخانه¬های دائمی می¬باشد آب و هوای فیروزکوه شامل دو نوع آب و های سرد و معتدل می¬باشد. این آب و هوا موجب فراوانی و تنوع گیاهان شده و بر اهمیت روزافزون این ناحیه افزوده است. نواحی شمال و شمال شرق (شهر فیروزکوه) در دامنه ارتفاعات جنوبی البرز قرار دارند، سرد بوده و در تابستان حداکثر به 20 درجه بالای صفر می¬رسد.
علاوه بر ویژگی¬های فوق، موقعیت حساس فیروزکوه که بر سر راه کهن و باستانی فلات مرکزی ایران و مازندران قرار گرفته، بر اهمیت آن در طول تاریخ افزوده و توجه همگان را به خود جلب کرده است. امروزه فیروزکوه بر یکی از مهم¬ترین نقاط راه¬آهن سراسری ایران و راه آسفالته¬ی تهران – مازندران و تهران به سمنان واقع شد است.
مهمترین ارتفاعات و کوه¬های فیروزکوه شامل ” کوه پل” در فاصله 4 کیلومتری فیروزکوه دارای ارتفاع 2689 متر، ” نواس” در 5 کیلومتری جنوب شرق فیروزکوه با ارتفاع 2829 متر، کوه ” تپه مراد ” در 15 کیلومتری شمال شرق با ارتفاع 3219 متر، و ” هرمز کنو ” در 17 کیلومتری شمال شرق با ارتفاع 3243 متر، ” کوه آب باریک ” در 16 کیلومتری جنوب غربی با ارتفاع 3070 متر و کوه ” سنگ آب ” در 21 کیلومتری جنوب شهر فیروزکوه با ارتفاع 3269 متر می¬باشند.
شهرستان فيروزكوه از نظر جاذبه¬هاي گردشگري از برجستگي خاصي برخوردار است. وجود طبيعت بكر و انواع جلوه¬هاي طبيعي همانند كوهستان پربرف در زمستان، دشت¬ها، غارها، رودخانه¬ها، تنگه¬ها، چشمه-هاي آب معدني و بيش از 170 اثر تاريخي و فرهنگي و 40 بقعه مباركه شناسايي شده و حدوداً 70 اثر ملي به ثبت رسيده، اين شهرستان را از ساير مناطق استان متمايز مي¬نمايد. برخی از مناطق و آثار دیدنی فیروزکوه اشاره خواهد شد.
- سرخ قلعه سرانزا در 16 كيلومتري شرق شهر فيروزكوه
- چشمعه آب معدنی خمده در 13 كيلومتري جنوب غربي فيروزكوه و در نزديكي ايستگاه قطار مهاباد
- كتيبه خط كوفي و نقاشي ديواري ايلخاني در هرانده
- غار بورنيرك هرانرده در فاصله 6 كيلومتري از روستاي هرانده، در جنوب غربي شهر فيروزكوه
- خانه تاريخي مزدران در مركز بافت قديمي روستا مزدران
- برج دیده¬بانی در شمال روستاي مرزدران و در يك كيلومتري روستاي زريندشت
- رباط شاه عباسی امین آباد در مركز روستاي امين آباد در 24 كيلومتري غرب شهرستان فيروزكوه
- برج سنگي بادرود در منتهي اليه شمال روستاي بادرود
- آبشار تنگه ساواشي در آخرين يا دومين تنگه با ارتفاع 8 متر
- قلعه پشت تندير تنگه واشي در ارتفاعات غربي تنگه واشي، مشرف به گذرگاه واشي
- تفرجگاه تنگه واشي
- درياچه تار از دماوند برره سمت فيروزكرروه، خروجي دليچايي، روستاي دهنار، روستاي هوير و بعد از آن جاده خاكي به طول حدود 14 كيلومتر
- قلعه فيروزكوه در مركز شهر فيروزكوه
- بناي تاريخي گور گنبد در حدود دويست متري جنوب ايستگاه راهآهن شهرستان فيروزكوه در كنار ريل